بررسی موقعیت ایران و کشورهای رقیب در مبادلات جهانی – منطقه ای (با تاکید بر توسعة محور شرق)

فروپاشی " شوروی " و شکل گیری جمهوری های جدید، ارزش و اهمیت جایگاه سرزمینی ایران را در منطقه و جهان، بیش از پیش ارتقاء بخشیده است. جمهوری های آسیای مرکزی و حوزه دریای مازندران (و نیز افغانستان) محصور در خشکی هستند . این کشورها برای تامین تقاضاهای متنوع و نیز عرضة نفت و گاز خود و اقتصاد جهانی، برای بازارهای پرجاذبه و همچنین منابع غنی این مناطق ، به مسیرهای ارتباطی کوتاه و مطمئن منتهی به آب های آزاد نیازمندند. این عرضه و تقاضای عظیم، تکاپو و رقابتی گسترده را در منطقه شکل داده است. با وجود مزیت های متنوع ایران، کشورهایی در منطقه، با سرمایه گذاری و به تدبیر، در تلاشند تا با در اختیار گرفتن محوریت این چرخة بزرگ، علاوه بر خلق ظرفیت های گسترده درآمدی، اشتغال و توسعه، منزلت منطقه ای و بین المللی خود را نیز ارتقاء بخشند. بررسی مقایسه ای ظرائف و ویژگی های موقعیتی ایران و کشورهای روسیه، جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز، ترکیه و پاکستان، برتری های جایگاه کشور و به صورت خاص، مزیت های محور شرق و چابهار برای روان سازی این مبادلات عظیم را تبیین و آشکار خواهد کرد .